Confessions of an actor

Αυτή είναι η ψευδαίσθηση της οικειότητας. Το συνειδητοποιείς, αποφασίζεις να γειώσεις τις ερωτήσεις που είχες ετοιμάσει από πριν και αρχίζεις να τον ρωτάς όσα θα ρωτούσες έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα τύπο που μόλις γνώρισες τυχαία.

Παιδί του καλοκαιριού, γεννημένος έναν Ιούλιο, εξωστρεφής, με απίθανο χιούμορ, καταφέρνει να βγάζει ζέστα αυτό που ο ίδιος έχει ανάγκη να νιώθει. Αγαπάει το μπλε σε κάθε του απόχρωση. Του αρέσει η αίσθηση που έχει κανείς, όταν περπατά ξυπόλητος πάνω στο ξύλο, ζεστό κάτω από το δέρμα. Πιάνει συχνά τον εαυτό του να επαναλαμβάνει τη φράση «Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων».

Ίσως επειδή ταυτόχρονα μέσα του συνυπάρχει ο συναισθηματικός με τον λογικό τύπο και όσο πιο γρήγορα λύσει κάθε ζήτημα που προκύπτει και πάρει την εκάστοτε επόμενη απόφαση, τόσο πιο γρήγορα θα μπορεί να απολαύσει το μετά. Και μπαίνει στη συζήτηση ο χρόνος, η ωραία (όχι η σωστή) διαχείριση του, το αιώνιο ζητούμενο.

Επίσης, είναι ένας γνήσιος old fashioned guy.

Που θεωρεί πως ο πιο στυλάτος άνδρας που περπάτησε ποτέ στη γη ήταν πιθανότατα ο Cary Grant, όπως τον έβλεπε ο Alfred Hitchcock. Ο οποίος ακούει συνέχεια μουσική όταν είναι μόνος, είτε στο αμάξι, είτε στο σπίτι και είναι πάντα η ίδια τεράστια playlist σε αόρα τη λούπα. Doors, Pink Floyd, Beatles, ενδιάμεσα σε αμέτρητα κινηματογραφικά soundtrack και ενίοτε κλασική.

Ταυτίστηκε ως πιτσιρικάς με τον Τεντέν (αργότερα με τον Μικρό Μονομάχο). Την ίδια εποχή που με δασκάλα του, την Ολυμπία Καράγιωργα (ναι, τόσο τυχερός), έπαιρνε μέρος στις παραστάσεις που ανέβαζε το σχολείο. Θυμάται ακόμα με εξαιρετικές λεπτομέρειες την παράσταση που έφερε την υπογραφή της, «Χιλιάδες Φεγγάρια». Ανεκδιήγητος βιβλιοφάγος, αν θέλεις να μπλοκάρει, τον ρωτάς για τους αγαπημένους του συγγραφείς. Λατρεύει τον Michel Houellebecq (πολλές φορές τον τσαντίζει, αλλά δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή χωρίς «Τα στοιχειώδη σωματίδια»), τον Fyodor Dostoevsky, τον Anton Chekhov, τον Aνδρέα Εμπειρίκο.

Αλλά το βιβλίο που πιθανότατα του άλλαξε τη ζωή ήταν η αυτοβιογραφία του Laurence Olivier, «Confessions of an actor», που εκδόθηκε εφτά χρόνια πριν το θάνατό του, το 1982. Το αργότερο στην τελευταία σελίδα αυτού, μέσα του ήξερε πως σε αυτό ακριβώς θα ήθελε να πλάσει εαυτόν. David Hockney, Lucian Freud, Johannes Vermeer: σε ένα παράλληλο σύμπαν, τους τοίχους του σπιτιού του θα κοσμούσαν τα δικά τους έργα. Καλλιτέχνες από διαφορετικές εποχές, με εντελώς διαφορετικές καταβολές που κάποτε λάτρεψαν τους χαρακτήρες τους. Πορτρέτα περίπλοκων ανθρώπων. Παρατηρείτε τον κοινό παρονομαστή;

Γράφει ημερολόγιο, δε χάνει ούτε μέρα.

Κρατάει τα πάντα, δύσκολα θα πετάξει κάτι. Το κάνει για τον εαυτό του, δεν πρόκειται ποτέ να δημοσιευτεί τίποτε εξ αυτών των κειμένων, το έχει αποφασίσει. Ζηλεύει πολύ τους πρωτογενείς δημιουργούς, θα ήθελε να έχει αυτό το ταλέντο της γραφής. Απλώς του αρέσει να διατυπώνει τη ζωή του, να την παρακολουθεί για να την καταλάβει καλύτερα. Ευθύνεται ο πατέρας του - λίγο πριν πεθάνει στα 72 του χρόνια, έγραψε την αυτοβιογραφία του. Δεν εκδόθηκε ποτέ, δεν ήταν καν αυτός ο σκοπός της αφήγησης, το έκανε επειδή ήθελε να τη διαβάσουν τα παιδιά του, επειδή είχε την ανάγκη να καταγραφεί η ζωή του, να σημαίνει κάτι.

Λάτρης των λέξεων ξεκάθαρα, ο κύριος Μαρκουλάκης δεν είναι καθόλου ολιγόλογος, ζήτησε του να περιγράψει εαυτόν με τρεις λέξεις και θα μπλοκάρει ξανά από τα γέλια. Αντίθετα, του αρέσει να συζητάει, να ανταλλάσσει απόψεις, ακόμα και να διαφωνεί βαθιά. Αισιόδοξος (όχι πάντα συγκρατημένα), με εξαιρετικά χαμηλό δείκτη καχυποψίας, του αρέσει να κάνει ερωτήσεις, γνήσια περίεργος για τα πάντα. Και πιστεύει ακράδαντα πως αν και στον πυρήνα του, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να αλλάξει στην πορεία του χρόνου, εντούτοις, μπορεί να διορθωθεί, να γίνει μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού του.

Οι άνθρωποι χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: σε αυτούς που μπορούν και σε αυτούς που δε μπορούν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Είναι σαφές από τα πρώτα λεπτά συζήτησης μαζί του πως αυτός ο άνθρωπος πήρε και έδωσε πολλή αγάπη από και προς τους ανθρώπους του. Στη συζήτηση τρυπώνει η μητέρα του (και όσα έζησε τον παγωμένο χειμώνα του ’41 στην Αθήνα), ο γιος του (που είναι 18 χρονών πια και σπουδάζει Ιατρική). Ίσως για αυτό να απολαμβάνει βαθιά το να διηγείται ιστορίες που τον συγκινούν ιδιαίτερα. Μια τέτοια ιστορία είναι και το «The Humans» του Stephen Karam που ανέβηκε στο Μουσούρη, ένα έργο που θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γράψει ο Chekhov. Και ενώ στην ίδια σεζόν επισκέφθηκε κάθε σπίτι με τον «Γιατρό» στον Alpha. Όπου πρόκειται για τη διαδρομή ενός ανθρώπου που τα είχε όλα, τα είδε να χάνονται όλα, και ξαναρχίζει από την αρχή, αυτή τη φορά αλλάζοντας εσωτερικά, ανοίγοντας συναισθηματικά.

«Οι άνθρωποι σαφέστατα δεν είναι οι ιδέες τους - αυτές δεν καθορίζουν καν τον τρόπο που ζει κανείς». Είναι ένα σύμπλεγμα όσα θέλησαν, όσα χρειάστηκαν, όσα είπαν, όσα ένιωσαν, όσα έπραξαν. «Και όσα έχασαν», προσθέτει. «Είναι οι ιστορίες τους, σε διαστολή, η αγάπη που δώσαμε και η αγάπη που λάβαμε».

Σε δεύτερη σκέψη, ίσως για αυτό και να φοβάται και τον θάνατο τόσο ανεξήγητα πολύ από παιδί. Από μια ανάγκη του «λίγο ακόμα». Να προλάβει να φτιάξει και να αφήσει πίσω κάτι ακόμα που θα έχει κάποια αξία. «Υπαρξιακό τρόμο εξαφάνισης», το ονομάζει ο ίδιος. Προσωπικά, προτιμώ το «κινητήριος δύναμη». Οπότε ήταν καθαρά θέμα χρόνου η μετάφραση έργων και η σκηνοθεσία να μπουν στη ζωή του - του δίνουν μια βαθιά ικανοποίηση. Άλλωστε, ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία του το αμιγώς κατασκευαστικό τμήμα μιας παράστασης. Ειδικά η σκηνοθεσία, έχει κάτι το δημιουργικό, το πνευματικό. Όπως στο παραμύθι με τον Χάνσελ και τη Γκρέτελ - με τα ψιχουλάκια που έδειχναν το δρόμο. Έτσι του αρέσει να οδηγεί τα έργα σε κάτι βαθιά ανθρώπινο, την συνειδητοποίηση πως είμαστε γεμάτοι ελαττώματα, ελλείψεις. Μέσα από μια, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, εν γνώσει του λανθασμένα, «αγαπητική ματιά» - η αγάπη εμπεριέχει τη συγχώρεση.

Το παραδέχεται, ως ηθοποιός είναι μέσα του χορτάτος, δεν έχει πια στόχο τα κουτάκια μεγάλων ρόλων και σπουδαίων ερμηνειών σε αναμονή για να κάνει check. Για εκείνον είναι πνευματικά ατελέσφορο. Τύπου, έχεις το ταλέντο, ωραία, μπορείς τώρα να μας πεις μια ιστορία που να μας αφορα και να διαπεράσει το μέσα μας;

Καμία έκπληξη, δεν μετανιώνει για τίποτε, κοιτώντας προς τα πίσω. «Όσο η απόφαση και ο δρόμος που διανύεις είναι δικά σου, τότε πρόκειται για ψευδοδίλημμα. Ακόμη και ένα λάθος, γίνεται σωστό, γιατί ήταν η πέτρα πάνω στην οποία πάτησες για να διασχίσεις το ρυάκι και να περάσεις απέναντι». Η χαρά βρίσκεται πάντα στην απέναντι όχθη, να μια ακόμη αγαπημένη του φράση. Υπήρξαν όμως στιγμές υπερηφάνειας, που, στιγμιαία έστω, ένιωσε πως βρίσκεται ακριβώς εκεί που ήθελε. Επαγγελματικά μιλώντας, μια τέτοια ήταν όταν κατέβηκε από τη σκηνή του πρώτου θρίλερ με σασπένς, του πρώτου υπαρξιακού, τελικά, έργου στην παγκόσμια δραματουργία, του Οιδίποδα (και τις τρεις φορές πουσυναντήθηκε μαζί του – δυο ως ηθοποιός, μία ως σκηνοθέτης). 

«Ποιος είμαι;»

Πάλι η ίδια ερώτηση. Για να την απαντήσει, ο ήρωας χρησιμοποιεί τη λογική.

Ναι, είναι το μόνο που έχουμε. Αλλά δεν έρχεται δίχως κίνδυνο, γιατί όταν θέτεις τη συγκεκριμένη ερώτηση, πρέπει να είσαι έτοιμος και για την απάντηση. Και αυτή, «μόνον έναντι θανάτου δίδεται», όπως μας δίδαξε ο Οδυσσέας Ελύτης στο «Ρήμα το Σκοτεινόν».

Επόμενο βήμα το ΚΘΒΕ, όπου σε σκηνοθεσία του Guy Cassiers, θα ερμηνεύσει έναν μονόλογο, βασισμένο στο βιβλίο του Claude Philippe, «Η αγαπημένη του κυρίου Λιν».